Cá cơm các bạn chọn loại tươi (mùa cá cơm thường vào tháng 10 - 12 hàng năm), các bạn có thể làm nhiều một chút để dành ăn cả năm nhé.

Hũ để muối mắm nên là hũ sành hoặc chum nhỏ từ đất nung, sẽ tốt hơn là hộp thủy tinh, hộp bằng nhựa.

Cá cơm tươi ngon mua về các bạn rửa thật sạch, ngâm qua nước muối pha loãng khoảng 20 phút, sau đó vớt ra để ráo.

Rửa sạch hũ đựng rồi tráng qua 1 lần nước sôi, phơi ráo, tránh để ruồi nhặng bay vào (bọn này là chúa mất vệ sinh).

Công thức ướp cá để làm nước mắm theo tỉ lệ chuẩn nhất được các cụ truyền lại là 4:1 (4 cá: 1 muối), hỗn hợp cá muối lúc này còn được theo cách gọi truyền thống là "chượp".

Đầu tiên các bạn rải 1 lớp muối dưới đáy hũ, rồi xếp đến 1 lớp cá, ròi lại lớp muối, lớp cá, làm như vậy cho đến khi hết số cá và muối.

Cuối cùng phủ 1 lớp nilon sạch sát mặt cá, rồi lại rải thêm 1 lớp muối nữa lên trên. Lớp muối này có tác dụng vừa dùng làm sức nén, vừa tạo môi trường kị khí, ép hết không khí ở bên trong ra ngoài. Sau đó các bạn đậy kín nắp hũ, để nơi thoáng mát.

Với 3 kg cá thì sau khoảng 6 tháng là các bạn đã có mắm để dùng. Tuy nhiên thời gian ủ chượp càng lâu, khoảng 12 tháng thì nước mắm mới là ngon nhất, vì lúc ấycá lúc ấy đã thủy phân trọn vẹn.

Tới đây có một số bạn sẽ thắc mắc, vậy dứa, mật ong dùng để làm gì? Thực ra đây là kinh nghiệm dân gian, nếu cho vào hũ cá vài lát dứa hoặc 2 - 3 mật ong, hoặc 2 - 3 thìa canh đường sẽ giúp mắm "ngấu" hơn.

Ngoài ra, muốn cá thủy phân nhanh hơn, cứ khoảng nửa tháng các bạn lại mở nắp, và dùng đũa sạch, đã trần qua nước sôi khuấy hũ mắm đều lên.

Nước mắm được làm theo phương pháp truyền thống có màu cách gián, vàng đỏ rất đẹp. Mùi mắm thơm chứ không nồng nặc, khăm khẳm như nhiều người vẫn tưởng. Khi nếm thử có thể thấy được vị mặn đầu lưỡi và vị ngọt hậu.