Cùng với gà và lợn, bò là loài vật được con người thuần dưỡng từ khá sớm. Bò được để sử dụng sức kéo, lấy sữa và thịt. Mỗi phần thịt ngon của bò sẽ phù hợp với một món riêng.Thịt bò có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon khác nhau như nướng, lẩu, xào… ở Việt Nam bò 7 món là món ăn được nhiều người yêu thích và khá nổi tiếng. Kĩ thuật chế biến thịt bò phụ thuộc vào việc phân loại và lựa chọn các phần thịt tương ứng.
Một con bò gồm hai bên, chia tách bằng xương sống. Mỗi bên lại có thể chia làm đôi tính từ phần xương sườn thứ 12 và 13, gồm phần tư phía trước và phần tư phía sau. Những phần mềm, dễ cắt nhất của con bò như xương sườn và thịt thăn nằm ở xa nhất tính từ sừng và móng. Ngược lại, cơ vai và cơ chân là những bộ phận phải vận động khá nhiều nên thường dai hơn.
Bằng những nhát cắt đầu tiên, người ta có thể chia con bò thành nhiều phần chính. Những phần này lại có thể được chia tiếp thành những phần khác nhỏ hơn hay xắt ra thành từng miếng.
Xin giới thiệu với bạn đọc những phần cắt từ thịt bò theo cách phân loại của người Mỹ. Bên cạnh đó là các món ngon, dễ chế biến từ thịt bò. Trước tiên, hãy nhìn những bộ phận chính của con bò ở phần tư phía trước:
Xem thêm cách làm thịt đê xào sả ớt
Những phần thịt ngon của bò
Nạc vai (beef chuck): Nạc vai là phần nằm giữa nách, xương vai và chân phía trên. Thịt nạc vai thường dai vì gồm nhiều mô nối. Tuy nhiên, chính điều này đã làm thịt nạc vai được ưu tiên lựa chọn khi làm những món hầm như bò hầm và nướng. Do thịt nạc vai có nhiều mỡ nên có thể sử dụng để chế biến thành bò xay (ground beef) mà bạn có thể thấy tại các tiệm thịt và siêu thị.
Các tiệm fastfood như McDonald’s hay Burger King… thường sử dụng loại thịt này trong các loại burger. Vì thế, phần thịt này còn được gọi là burger meat.
Sườn (beef rib): Trước tiên, những xương sườn nằm ở giữa sẽ được dùng để chế ra các món sườn nướng truyền thống (thỉnh thoảng được cho là món sườn bò đút lò). Loại xương này là nguyên liệu để chế biến các món ăn quen thuộc như món bò hầm kiểu Pháp. Xương sườn giữa khá mềm nên cũng thích hợp để làm các món chiên, nướng.
Tại các tiệm thịt của người Việt hay Á châu tại Australia, sườn bò thường được bán theo dây (sườn bò) và tính ký. Sườn bò thường rẻ hơn sườn heo.
Ức (beef brisket): Ức bò hay nạm bò là những phần thịt có lẫn gân, hay được gọi với tên dân dã là “bạc nhạc”. Khi ninh nhừ thì sẽ gọi là nạm. Ức bò khá dai, thường dùng để hầm hay làm món thịt bò muối.
Phần nhiều mỡ và gân hơn thường được gọi là gàu. Phần này luôn xuất hiện trong tô phở Việt.
Thịt ba chỉ (beef plate): Là phần thịt tại cơ hoành (bụng trước) của con bò, ngay dưới phần xương sườn (rib cut). Còn được gọi là short plate, gồm các xương sườn cụt và các miếng skirt steak. Loại thịt này thường dùng để làm món carne asada (salad thịt nướng, một món ăn Mexico rất phổ biến ở Nam Mỹ và miền Bắc Mexico). Phần thịt này có sụn nên hầm cũng rất ngon.
Phần này cùng với brisket và flank cũng được dùng để làm bò xay.
Thịt chân giò / thịt bắp (beef shank): Chân giò của bò thường dai và có nhiều mô nối. Chân giò của bò thường dùng làm các món ăn Ý hảo hạng như món osso buco (được chế biến bằng cách ninh những khúc thịt phía ngay trên móng với các nguyên liệu như cà chua, vỏ cam, cần tây, hạt tiêu…).
Người Việt còn chia thịt bắp của chân trước và chân sau. Bắp rùa là phần bắp nhỏ xíu, nằm giữa lõi cái bắp đùi to ở chân sau con bò. Còn bắp hoa là cái bắp nhỏ nằm ở chân trước của con bò. Nhiều người sành ăn thì bảo bắp rùa mềm hơn bắp hoa. Các tiệm thịt ở Việt Nam bán bắp rùa mắc hơn bắp hoa.
Đó là phần tư phía trước. Còn đây là những phần chính ở phần tư phía sau của một con bò:
Thịt thăn vai (beef short loin) là phần thịt ngon của bò: Lưng bò là nơi cho chúng ta những miếng ngon nhất, gồm thăn phi lê có xương hình chữ T (T-bone steak) hay Porterhouse steak hoặc cũng như thịt thăn viền mỡ strip steak. Phần thịt này nướng lò (dry-heat cooking) là ngon nhất.
Thịt thăn ngoại (beef sirloin): Cũng là một loại thịt mềm, thịt thăn ở phần này là lựa chọn tốt nhất để làm các món nướng và các món ăn dùng trong barbecue (tiệc ngoài trời).
Thịt thăn nội (beef tenderloin): Đây có thể được xem là phần ngon nhất của một con bò. Thịt thăn nội được cắt ra từ phần lưng phía trong của bò, đặc biệt là ở phần cuối thắt lưng. Loại thịt này rất thích hợp để chế biến món bít tết dày Chateaubriand và chỉ nên dùng để làm các món khô như hấp hay nướng vỉ.
Thịt hông/thịt bò sườn (beef flank): Dù thịt hông thường được dùng để nướng nhưng cách chế biến này có thể khiến nó trở nên dai hơn. Đó là lý do tại sao thịt hông thường được ướp trước. Thích hợp hơn cả là dùng thịt hông để làm các món ninh hay bò viên.
Thịt mông (beef ground): Thịt mông gần như chỉ toàn thịt nạc nhưng khá dai vì các cơ chân thường vận động nhiều. Bởi thế, thịt mông chế biến theo cách hầm là thích hợp hơn cả.
Những món ăn từ phần thịt ngon của bò
Bò kho củ cải
Nguyên liệu:
– Thịt bò: 450g
– Củ cải trắng: 250g
– Gia vị: muối, bột nêm, đường, nước màu, gừng, tiêu, dầu ăn
Cách làm:
– Thịt bỏ rửa sạch bằng nước muối loãng, để ráo, thái miếng vừa ăn. Gừng cạo vỏ, rửa sạch, một phần đập dập băm nhỏ, một phần thái chỉ.
– Ướp thịt với bột nêm, đường, nước màu, gừng băm nhỏ sao cho vừa ăn và một ít dầu ăn, để trong 15-20 phút cho ngấm.
– Bắc nổi lên bếp, đổ vào một lượng dầu ăn phù hợp, đợi khi dầu nóng, cho thịt bò vào đảo kỹ. Khi thịt săn lại, thêm nước cho ngập mặt thịt, nêm chút gia vị và để nhỏ lửa.
– Củ cải gọt vỏ, bỏ hai đầu, rửa sạch, thái miếng vuông vừa ăn.
– Chờ khi thịt gần chín, bỏ củ cải vào kho cùng.
– Khi thịt và củ cải chín mềm, nêm nếm vừa ăn, rắc chút gừng thái sợi lên trên. Bắc xuống và thưởng thức.
 |
2. Bắp bò om tương
Nguyên liệu:
– Bắp bò: 1 bắp (khoảng 1kg)
– Tương đậu nành: 100g
– Xì dầu: 80ml
– Đường đá: 15g
– Gừng, hoa hồi, quế,
– Vài lá hương diệp, vài quả ớt khô, hạt tiêu, gia vị
Cách làm:
– Rửa sạch bắp bò, chia làm đôi, ngâm trong nước từ 1-2 giờ để tiết trong thịt chảy hết. Thay nước 1-2 lần. Gừng cạo vỏ, rửa sạch, cắt lát.
– Thịt bò ngâm xong rửa sạch. Bắc nồi nước lên bếp, bỏ thịt vào và đun nhỏ lửa đến khi sôi, hớt bớt bọt , đun thêm 15 phút rồi vớt ra, thả vào nước lạnh.
– Bắc nồi nước khác lên bếp, cho tương đậu nành, gừng, hoa hồi, quế, lá hương diệp, ớt khô, tiêu, muối vào và đun đến khi những loại gia vị này dậy mùi thơm. Nếm thử vị thấy mặn là được.
– Bỏ phần thịt vào nồi sốt, đun trong 20 phút với nhiệt độ cao sau đó hạ lửa nhỏ và đun tiếp trong khoảng 2 giờ. Thử thịt chín bằng cách xiên đũa vào, đũa xiên được là thịt đã chín. Sau đó, tắt bếp, ngâm thịt trong 1 giờ nữa. Có thể thử lại vị của thịt sau khi ngâm và điều chỉnh nếu thấy chưa phù hợp.
– Lấy thịt ra, đợi thịt nguội và săn lại thì thái miếng mỏng và bày lên đĩa, thưởng thức.
|
|
3. Bò nướng vừng
Nguyên liệu:
– 300g thịt bò
– 100g vừng trắng
– Xì dầu, dầu ăn, rượu trắng, hạt tiêu, tinh bột ngô, gia vị
Cách làm:
– Thịt bò rửa sạch, cắt miếng vừa ăn. Ướp thịt với hạt tiêu, xì dầu sao cho vừa ăn. Cho thêm 1 thìa dầu ăn, 1 thìa rượu trắng, 2 thìa tinh bột ngô. Bóp nhẹ thịt bằng tay để thịt ngấm gia vị rồi để trong 30 phút. Muốn ngon miệng hơn có thể để trong tủ lạnh từ 3-4 tiếng.
– Dàn vừng ra một đĩa nông lòng, lăn từng miếng thịt bò đã ướp qua và phủ vừng lên bề mặt thịt.
– Đặt thịt ra khay nướng đã trải sẵn giấy bạc. Bật lò nướng trước 10 phút ở 200 độ C, đưa khay thịt vào và nướng trong khoảng 15 phút. Để lò ở chế độ dàn và đảo, trở mặt thịt từ 5-7 phút/ lần.
– Khi thịt chín, lấy thịt ra và thưởng thức khi còn nóng.
|
|
